Minimalne stawki wynagrodzenia za czynności radców prawnych reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.
Wskazane rozporządzenie nie reguluje więc stawek rynkowych, ale minimalne stawki wynagrodzenia w poszczególnych rodzajach spraw. Z uwagi na charakter i stopień skomplikowania sprawy, zakres świadczonej pomocy prawnej, miejsce jej wykonania i czas pracy, jaki jest konieczny dla udzielenia profesjonalnej usługi prawnej, stawki te mogą przekraczać stawki minimalne, wskazane we wspomnianym rozporządzeniu.
Przykładowo:
Stawki minimalne w sprawach cywilnych o zapłatę, wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:
1) do 500 zł – 90 zł;
2) powyżej 500 zł do 1 500 zł – 270 zł;
3) powyżej 1 500 zł do 5 000 zł – 900 zł;
4) powyżej 5 000 zł do 10 000 zł – 1 800 zł;
5) powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3 600 zł;
6) powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5 400 zł;
7) powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł;
8) powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 15 000 zł;
9) powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł.
Jednakże w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu upominawczym, elektronicznym postępowaniu upominawczym, postępowaniu nakazowym oraz europejskim postępowaniu nakazowym stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:
1) do 500 zł – 60 zł;
2) powyżej 500 zł do 1 500 zł – 180 zł;
3) powyżej 1 500 zł do 5 000 zł – 600 zł;
4) powyżej 5 000 zł do 10 000 zł – 1 200 zł;
5) powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 2 400 zł;
6) powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 3 600 zł;
7) powyżej 200 000 zł – 7 200 zł.
W przypadku skutecznego wniesienia sprzeciwu lub zarzutów od nakazu zapłaty opłatę ustala się na zasadach ogólnych, wskazanych wyżej.
Stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego o:
1) rozwód i unieważnienie małżeństwa – 720 zł;
2) stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa – 720 zł;
3) przysposobienie – 360 zł;
4) pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka – 240 zł;
5) ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, ustalenie bezskuteczności uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia – 480 zł;
6) rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym – 480 zł;
7) ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami – 720 zł;
8) podział majątku wspólnego między małżonkami – stawkę obliczoną od wartości udziału, a w przypadku zgodnego wniosku małżonków – 50% tej stawki;
- udział do 500 zł – 90 zł; w przypadku zgodnego wniosku małżonków – 50% tej stawki;
- udział powyżej 500 zł do 1 500 zł – 270 zł; w przypadku zgodnego wniosku małżonków – 50% tej stawki;
- udział powyżej 1 500 zł do 5 000 zł – 900 zł; w przypadku zgodnego wniosku małżonków – 50% tej stawki;
- udział powyżej 5 000 zł do 10 000 zł – 1 800 zł; w przypadku zgodnego wniosku małżonków – 50% tej stawki;
- udział powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3 600 zł; w przypadku zgodnego wniosku małżonków – 50% tej stawki;
- udział powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5 400 zł; w przypadku zgodnego wniosku małżonków – 50% tej stawki;
- udział powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł; w przypadku zgodnego wniosku małżonków – 50% tej stawki;
- udział powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 15 000 zł; w przypadku zgodnego wniosku małżonków – 50% tej stawki;
- udział powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł; w przypadku zgodnego wniosku małżonków – 50% tej stawki;
9) alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka – 120 zł.
Stawki minimalne w sprawach o alimenty albo o nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka, ustala się od wartości przedmiotu sprawy, jeżeli obowiązek zwrotu kosztów obciąża osobę zobowiązaną do alimentów lub małżonka, którego wynagrodzenie za pracę ma być wypłacone do rąk drugiego współmałżonka.
Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu własności, innych praw rzeczowych i prawa o księgach wieczystych:
1) o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości – 50% stawki obliczonej na podstawie § 2 rozporządzenia (tj. jak w sprawach cywilnych o zapłatę);
2) o rozgraniczenie – 720 zł;
3) dotyczących służebności – 480 zł;
4) o naruszenie posiadania – 320 zł;
5) o wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru dokumentów – 240 zł;
6) o zniesienie współwłasności – stawkę obliczoną na podstawie § 2 rozporządzenia (tj. jak w sprawach cywilnych o zapłatę) od wartości udziału współwłaściciela zastępowanego przez radcę prawnego, a w przypadku zgodnego wniosku uczestników – 50% tej stawki;
7) związanych z korzystaniem z rzeczy wspólnej lub z zarządem rzeczą wspólną – 480 zł;
8) o usunięcie niezgodności między treścią wpisu w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym – 50% stawki obliczonej na podstawie § 2 rozporządzenia (tj. jak w sprawach cywilnych o zapłatę) od wartości prawa dotkniętego niezgodnością.
Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa spadkowego o:
1) zabezpieczenie spadku, dokonanie spisu inwentarza, odrzucenie spadku, ogłoszenie testamentu i nakazanie jego złożenia, zarządu spadku nieobjętego i wyjawienie przedmiotów spadkowych – 120 zł;
2) stwierdzenie nabycia spadku – 120 zł, a jeżeli przedmiotem postępowania jest również ważność testamentu – 720 zł;
3) dział spadku – stawkę obliczoną na podstawie § 2 rozporządzenia (tj. jak w sprawach cywilnych o zapłatę) od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez radcę prawnego, a w razie działu na zgodny wniosek uczestników postępowania – 50% tej stawki.
Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw o:
1) opróżnienie lokalu mieszkalnego – 240 zł;
2) wydanie nieruchomości rolnej – 720 zł;
3) wydanie innej nieruchomości i opróżnienie lokalu użytkowego – stawkę obliczoną na podstawie § 2 rozporządzenia (tj. jak w sprawach cywilnych o zapłatę) od wartości sześciomiesięcznego czynszu.
Stawki minimalne wynoszą w sprawach:
1) o uchylenie uchwały organu spółdzielni – 360 zł;
2) o ochronę dóbr osobistych i ochronę praw autorskich – 720 zł;
3) z zakresu postępowania nieprocesowego w sprawie niewymienionej odrębnie – 240 zł;
4) o uchylenie wyroku sądu polubownego – 2 400 zł;
5) z zakresu postępowania restrukturyzacyjnego lub upadłościowego – 3 600 zł;
6) o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego – 480 zł;
7) egzekucyjnych przy egzekucji z nieruchomości – 50% stawki obliczonej na podstawie § 2 rozporządzenia (tj. jak w sprawach cywilnych o zapłatę), a przy egzekucji innego rodzaju – 25% tej stawki;
8) ze skargi na czynności komornika – 80 zł;
9) o wyjawienie majątku – 120 zł;
10) rejestracji spółki – 2 400 zł, a w przypadku rejestracji spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym – 1 200 zł;
11) rejestracji spółdzielni – 2 400 zł;
12) innych rejestracji – 1 200 zł;
13) zmiany w rejestrze – 720 zł, a w przypadku zmiany w rejestrze przy wykorzystaniu wzorca uchwały udostępnionego w systemie teleinformatycznym – 360 zł;
14) o zaopatrzenie tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności – 120 zł;
15) o zwolnienie spod zajęcia rzeczy i praw zabezpieczonych w postępowaniu karnym u osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko mieniu – 120 zł;
16) o zwrot korzyści uzyskanych kosztem Skarbu Państwa – 120 zł;
17) o ustalenie autorstwa projektu wynalazczego – 960 zł;
18) o ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1 200 zł;
19) o naruszenie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1 680 zł;
20) o stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego albo prawa używania znaku towarowego lub oznaczenia geograficznego bądź utraty prawa używania oznaczenia geograficznego – 1 440 zł;
21) o przeniesienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1 680 zł;
22) o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników bądź akcjonariuszy – 1 080 zł;
23) o wyłączenie wspólnika – 1 080 zł;
24) o rozwiązanie spółki kapitałowej – 1 080 zł;
25) o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu prowadzonym w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej – 300 zł;
26) o odszkodowanie lub o zadośćuczynienie związane z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania – 240 zł;
27) o ubezwłasnowolnienie – 480 zł;
28) o uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu oraz rozstrzygnięcie co do aktów stanu cywilnego – 360 zł.
Stawki minimalne w sprawach o uchylenie uchwały organu spółdzielni, o ochronę dóbr osobistych i ochronę praw autorskich oraz o naruszenie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji, nie obejmują opłat od roszczeń majątkowych dochodzonych łącznie.
Stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa pracy o:
1) nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy – 180 zł;
2) wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż wymienione poniżej w pkt 4 – 75% stawki obliczonej na podstawie § 2 rozporządzenia (tj. jak w sprawach cywilnych o zapłatę) od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy;
3) inne roszczenia niemajątkowe – 120 zł;
4) ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty – 240 zł;
5) świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – 50% stawki obliczonej na podstawie § 2 rozporządzenia (tj. jak w sprawach cywilnych o zapłatę) od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy.
Stawki minimalne wynoszą 180 zł w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego oraz w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym.
Stawki minimalne w sprawach karnych, wynoszą w sprawie objętej:
1) dochodzeniem – 360 zł;
2) śledztwem – 600 zł;
3) czynnościami wyjaśniającymi w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – 180 zł.
Stawki minimalne za obronę wynoszą:
1) przed sądem rejonowym w postępowaniu szczególnym – 720 zł;
2) przed sądem rejonowym w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – 360 zł;
3) przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym lub przed wojskowym sądem garnizonowym – 840 zł;
4) przed sądem okręgowym jako drugą instancją lub przed wojskowym sądem okręgowym jako drugą instancją – 840 zł;
5) przed sądem okręgowym jako pierwszą instancją lub przed wojskowym sądem okręgowym jako pierwszą instancją oraz przed sądem apelacyjnym – 1 200 zł;
6) przed Sądem Najwyższym – 1 200 zł.
Stawki minimalne wynoszą za sporządzenie i wniesienie kasacji w sprawie, w której w pierwszej instancji orzeczenie wydał:
1) sąd rejonowy lub wojskowy sąd garnizonowy – 720 zł;
2) sąd okręgowy lub wojskowy sąd okręgowy – 1 200 zł.
Stawki minimalne wynoszą:
1) za czynności w sprawie o wznowienie postępowania oraz w sprawie o podjęcie postępowania warunkowo umorzonego – 720 zł;
2) za sporządzenie opinii o braku podstaw wniosku o wznowienie postępowania, za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia kasacji oraz braku podstaw do stwierdzenia nieważności orzeczenia w postępowaniu karnym – 720 zł;
3) za sporządzenie środka odwoławczego w przypadku, gdy sporządzający nie występuje przed sądem – 720 zł.
Stawki minimalne wynoszą za obronę w sprawach o wydanie wyroku łącznego – 240 zł.
Wskazane wyżej stawki minimalne w sprawach karnych stosuje się odpowiednio do opłat za czynności w postępowaniu karnym i odpowiednio w postępowaniu w sprawach o wykroczenia pełnomocnika pokrzywdzonego, pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego lub oskarżyciela prywatnego.
Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub ukaranie, aresztowanie lub zatrzymanie, w tym spraw wynikających z przepisów o uznanie za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego – 240 zł.
Stawki minimalne wynoszą za dokonanie określonej czynności procesowej w toku postępowania sądowego – 25% stawki minimalnej przewidzianej za obronę w sprawie, w której ta czynność ma być dokonana.
Stawki minimalne wynoszą za udział w posiedzeniu sądu dotyczącym przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania oraz rozpoznania zażalenia na zastosowanie lub przedłużenie tego środka zapobiegawczego – 50% stawki minimalnej.
Stawki minimalne wynoszą za obronę przed sądem w postępowaniu wykonawczym:
1) w sprawie o odroczenie lub przerwę w wykonywaniu kary – 360 zł;
2) w sprawie o wykonanie warunkowo zawieszonej kary – 360 zł;
3) w sprawie o warunkowe przedterminowe zwolnienie lub odwołanie takiego zwolnienia – 240 zł;
4) za czynności związane z wykonywaniem kary ograniczenia wolności oraz wykonywaniem środków zabezpieczających – 240 zł;
5) za prowadzenie sprawy o zatarcie skazania lub ukarania – 240 zł;
6) za prowadzenie sprawy o ułaskawienie – 480 zł;
7) za pozostałe czynności w postępowaniu wykonawczym – 480 zł.
W sprawach karnych i w sprawach o wykroczenia:
1) w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%;
2) za obronę lub reprezentowanie w tym samym postępowaniu kilku osób pobiera się opłatę od każdej z tych osób.